Nằm bên Vịnh Bái Tử Long, thành phố than Cẩm Phả được thiên nhiên ưu ái với nhiều cảnh đẹp sơn thuỷ hữu tình, các bãi tắm trải dài và đặc biệt là nguồn hải sản tươi sống. Hàng đêm, tàu thuyền của ngư dân toả ra Vịnh để đánh bắt vì đây là thời điểm cá mực đi theo đàn. Đến khoảng 2 – 3 giờ sáng, các con tàu đã đầy những cá, mực, tôm, cua… nối đuôi nhau cập bến ở chợ đầu mối Bến Do
Tàu thuyền từ khơi về đậu lại chợ để bán hàng và chuẩn bị cho chuyến đi tiếp theo.
Chợ cá Bến Do đã có từ rất lâu và trở thành một nét đẹp riêng của thành phố Cẩm Phả, Quảng Ninh. Ghé thăm chợ cá vào sáng sớm, đắm mình vào làn gió biển buổi bình minh, ngắm nhìn mặt trời lên và cảnh chợ mua bán tấp nập chắc hẳn bạn sẽ có được ấn tượng đậm sâu về thành phố công nghiệp bên bờ vịnh Bái Tử Long thơ mộng này.
Mặt trời chưa mọc, biển nhìn từ chợ cá Bến Do đẹp như một bức tranh sơn dầu.
Chợ cá Bến Do nằm ở cuối đường Đất Đỏ, thuộc phường Cẩm Thủy, ven bờ vịnh Bái Tử Long, được coi là chợ đầu mối hải sản lớn nhất của thành phố Cẩm Phả. Nơi đây, mỗi sớm có hàng trăm tàu thuyền qua lại. Không chỉ người dân địa phương, đây cũng là nơi thu hút đông đảo khách du lịch muốn tìm đến một địa chỉ vừa có thể ngắm bình minh trên biển lúc sớm mai, vừa hòa mình trong không khí nhộn nhịp giao thương kẻ bán người mua, tận mắt chứng kiến những con mực tươi rói lóng lánh, những con tôm he thân hồng trắng, mắt xanh, nhảy tanh tách, những con cua con ghẹ tươi xanh bơi trong chậu nước biển, những mớ cá nhỏ, tép con, hay ốc các loại được bán trong những cái rổ nhỏ…, những thứ chỉ có thể tìm thấy ở các chợ truyền thống vùng biển.
Chợ cá Bến Do nhìn từ xa trong một sớm mùa đông
Từ thời xa xưa, do toàn bộ khu vực Bến Do bị bao vây bởi mênh mông bãi sú vẹt, tàu thuyền không thể cập sát vào bờ, tiểu thương phải lội nước ra xa để nhận tôm cá, nên chợ Bến Do còn được gọi bằng cái tên “chợ Lội”. Khi ấy, tàu bè phải dừng đỗ ở xa, tập trung vào một khu vực để các tiểu thương dễ bề di chuyển, cái tên “Bến” từ đó mà ra đời. Có những tàu ra khơi cách bờ đến 30 hải lý, có những tàu chỉ đánh bắt quanh vùng vịnh Bái Tử Long, có những thuyền, mủng đánh bắt nhỏ lẻ gần bờ, còn gọi là “chã”. Hoặc có khi, hải sản được đánh bắt từ các lồng bè nuôi trồng thủy hải sản của ngư dân trong vùng. Từ chợ Bến Do, những người bán buôn mua hàng rồi bán trực tiếp hoặc tản về các chợ nhỏ hay đi giao hàng cho các hàng quán trên địa bàn thành phố. Không những vậy, hải sản ở chợ Bến Do còn được gửi đi các tỉnh, thành khác để buôn bán hay làm quà tặng.
Quang cảnh nhộn nhịp và mùi vị biển đậm đà vào mỗi buổi sớm mai
Khách du lịch khi đến với Quảng Ninh cũng thường tìm đến tận nơi để được hòa mình trong khung cảnh buôn bán tấp nập, chọn cho mình những mớ hải sản tươi ngon nhất. Thời gian từ khi đánh bắt đến lúc vận chuyển vào chợ bán chỉ vài giờ nên hải sản rất tươi ngon, giá bán rẻ hơn rất nhiều so với các chợ khác.
Trước đây, chợ này chỉ chuyên bỏ mối cho các chợ truyền thống. Các tiểu thương kinh doanh đến đây lấy buôn để bán lại. Nhưng về sau, người dân Cẩm Phả dần có thói quen dậy sớm để trực tiếp ra mua hải sản khi các thùng xốp và những mẹt hải sản tươi được kê lên sạp hàng. Bởi mua tại đây là hải sản tươi ngon nhất mà giá cũng rẻ hơn các chợ truyền thống rất nhiều.
Đến khoảng 6 – 7 giờ sáng, không khí mua bán trên chợ tấp nập hơn bao giờ hết. Hàng ngày có rất nhiều thợ mỏ ở Cẩm Phả đến đây mua hàng do công việc phải dậy từ sáng sớm, vì thế chợ còn có tên là chợ Thợ Mỏ.
Khi mua hàng tại chợ, khách có thể nhờ người bán sơ chế theo ý muốn hoặc đóng thùng xốp, ướp đá lạnh để có thể mang đi xa. Những người bán hàng ở chợ đều rất thân thiện và hiếu khách, vừa miệng nói tay làm nhanh thoăn thoắt.
Hải sản bơi trong chậu được cấp oxi bằng máy sục khí
Khi cả thành phố đang ngon giấc thì ở chợ Bến Do đã ồn ào tiếng cười nói, gấp rút mua hàng của dân buôn. Ngày nào cũng như ngày nào, bất kể thời tiết mưa gió những người buôn cá phải dậy sớm lúc 1 – 2 giờ sáng để đợi mua được những mẻ cá tươi, ngon ngay khi tàu vừa cập bến. Những người đi chợ và khách du lịch thì sẽ đến chợ muộn hơn vào tầm khoảng 5 – 6 giờ sáng. Hôm nào nhiều hàng thì chợ họp đến trưa, nhưng bình thường cứ đến khoảng 8 – 9 giờ là ai nấy đều hết hàng, người trên chợ cũng thưa thớt dần. Các tiểu thương lúc này mới thảnh thơi ngồi tính toán lại tiền nong rồi dọn hàng ra về.
Chợ cá Bến Do có nét đặc thù riêng như vậy, chỉ họp sôi động từ tầm 3 – 4h sáng và kết thúc khi vừa bình minh vì vậy nó đã trở thành một nét văn hóa, một góc bình dị, gắn với cuộc sống và con người của thành phố than Cẩm Phả.
Rất nhiều loại cá nhỏ được bán tại chợ cá Bến Do.
Chợ cá Bến Do tại vị trí hiện tại không nằm trong quy hoạch của TP Cẩm Phả, tuy nhiên, dưới một góc nhìn khác, nơi đây vẫn luôn là một điểm đến mang đậm chất văn hóa gắn liền với cuộc sống của ngư dân quanh vùng vịnh Bái Tử Long. Và nếu một ngày chợ cá Bến Do không còn hoạt động nữa, chắc chắn sẽ có rất nhiều người phụ nữ sẽ nhớ vô cùng những sớm khi trời còn tối đen, vừa soi đèn vừa lựa từng con mực, con tôm, từng mớ hải sản tươi rói, bởi với rất nhiều người, nơi đây đã gắn liền với những ký ức tuổi thơ, tuổi trẻ thật đẹp.
